سولفات چیست؟ چه نقشی در صابون ها و شونده ها دارد.

سولفات یا SLS چیست؟

یک ماده کف‌کننده است که در تولید اکثر شوینده‌ها از جمله صابون، محصولات آرایشی و زیبایی، خمیر دندان‌ها، محصولات پاک‌کننده و شستشو استفاده می‌شود. این ماده از روغن نارگیل یا روغن نخل و نفت تهیه می‌شود و باعث افزایش تاثیر پاک کنندگی در شوینده‌ها می‌شود. پاک‌کننده‌ای با قدرت زیاد است و جزء سورفاکتنت‌ها می‌باشد.

Sls  یک سورفاکتانت آنیونی است که با نام‌های  as، k12، سدیم لوریل سولفات، سولفات الکل کوکو و عامل کف‌کننده شناخته می‌شود. معمولا محصولات تجاری آن به رنگ زرد روشن و به صورت پودر سفید کریستالی هستند. این ترکیب یک محلول غیر یونی خوبی در الکل، اتر و کلروفرم تولید می‌کند.

معمولا روغن و آب به طور عادی با هم ترکیب نمی‌شوند، اما ماده‌ای به نام سورفاکتانت باعث می‌شود که آب و روغن با هم مخلوط شوند. سورفاکتانت ماده‌ای است که در صابون‌ها و مواد شوینده سبب تمیز شدن چربی‌ها و کثیفی‌ها از روی ظروف و پوست می‌شود. اگر چه sls ماده‌ایست که از نارگیل تولید می‌شود اما طی فرایند تولید با یک ماده سمی ترکیب می‌شود. بیش از ۸۰ محصول از محصولات خانگی را این ماده تشکیل می‌دهد و ممکن است در بعضی موارد تا ۳۰ درصد وزن یک محصول را در بر گیرد.

آیا سولفات‌ خطرناک است؟

پوست سر شما روغن‌های طبیعی به نام سبوم ترشح می‌کند که برای سلامت موها حیاتی هستند و از کراتین موها و فولیکول‌های آن‌ها در برابر آسیب محافظت می‌کنند. سبوم یک لایه‌ی ضدآب روی سطح تارهای مو تشکیل می‌دهد تا از آسیب به کراتین جلوگیری کند.

شامپو بدون سولفات برای چی خوبه؟ شامپوهای حاوی سولفات به از بین بردن سلول‌های مرده، چربی آزاد و هرگونه آلودگی دیگری که روی موها وجود دارند کمک می‌کنند. اما نقطه ضعف آن‌ها این است که احتمال دارد در تمیز کردن موها بیش از حد مؤثر باشند. درنتیجه، روغن‌های ضروری مو را از بین ببرند، به پروتئین مو آسیب بزنند و با کاهش شدید رطوبت باعث شکنندگی مو و خشک شدن پوست سر شوند.

صرف‌نظر از این موضوع، به نظر می‌رسد که استفاده‌ی صحیح از سولفات‌ها خطر کمی برای سلامتی افراد داشته باشد. در یک مطالعه، محققان به بررسی سمیت احتمالی سدیم لوریل سولفات پرداختند و خاطر نشان کردند که بسیاری از دیدگاه‌های منفی مردم در مورد سولفات‌ها به نحوه‌ی تفسیر آن‌ها از بررسی‌های علمی مربوط می‌شود.

سدیم لوریل سولفات ممکن است با خطرات جزئی مانند سوزش چشم، تحریک پوست و سمیت عمومی (در صورت نوشیدن محصول) همراه باشد. با این حال، اکثر افراد در هنگام استفاده از سولفات‌ها عوارض جانبی کمی را تجربه می‌کنند یا دچار هیچ عارضه‌ای نمی‌شوند.

مزایای شامپوی بدون سولفات چیست؟

شامپوهای بدون سولفات به حفظ رطوبت طبیعی موها و نرمی و درخشندگی آن‌ها کمک می‌کنند، کمتر از سایر شامپوها پوست سر را تحریک می‌کنند و اگر به‌طور تصادفی وارد چشم شوند، باعث سوزش آن نمی‌شوند. افرادی که پوست و موی حساسی دارند و عوارض جانبی ناشی از شامپوهای حاوی سولفات را تجربه می‌کنند، باید محصولات بدون سولفات را امتحان کنند تا ببینند که آیا علائم آن‌ها بهبود می‌یابد یا خیر.

در حالی که در بازار انواع شامپوهای بدون سولفات وجود دارد، باید بدانید که بسیاری از آن‌ها هنوز حاوی ترکیبات شیمیایی مشابه سولفات هستند. بعضی از تولیدکنندگان از الفین سولفونات (olefin sulfonate) که نزدیک به خانواده‌ی سولفات‌ها است استفاده می‌کنند، اما روی محصولات خود برچسب بدون سولفات می‌زنند. استفاده از این شامپوها می‌تواند به اندازه‌ی شامپوهای حاوی سولفات برای موها مضر باشد. از این‌رو، افراد دارای پوست و موی حساس باید به‌دنبال محصولات گیاهی‌ای بگردند که واقعاً بدون سولفات باشند تا از بروز عوارض جانبی جلوگیری شود.

شامپوهای بدون سولفات ممکن است در ابتدا متفاوت از سایر محصولات به نظر برسند. برای مثال، ایجاد کف توسط یک شامپو فاقد سولفات مدت زمان بیشتری طول می‌کشد و احتمالاً مجبور می‌شوید که از مقدار بیشتری از شامپو برای تمیز کردن موهای خود استفاده کنید. همچنین ممکن است به آب بیشتری برای شست‌وشوی آن از روی موها نیاز داشته باشید. با این حال، شامپوهای بدون سولفات‌ می‌توانند به اندازه‌ی محصولاتی که حاوی سولفات هستند، موها را تمیز کنند.

عوارض مصرف سدیم سولفات :

سدیم سولفات یک ماده شیمیایی تحریک کننده است و استفاده از آن ممکن است به پوست آسیب برساند. چیزی که مضر و حساسیت‌زا است دو معیار دارد، یکی از این دو معیار تحریک پوست انسان و دومی توانایی نفوذ به آن است‌، Sls  این دو معیار را دارد. به طور کلی سدیم لوریل سولفات زمانی برای پوست خطرناک است که به طور طولانی با آن تماس داشته باشد. اما اگر فرض کنیم شوینده‌‌هایی که sls دارند به مدت طولانی روی پوست نباشند. در این صورت احتمال اینکه بر روی آن تاثیر بگذارند کم است.

بنابراین تولید کنندگان محصولات ارایشی باید آزمایشات محصولات خود را به طور کامل انجام دهند و هر گونه عوارضی که ممکن است آن محصول روی پوست بگذارد را روی برچسب آن درج نمایند. مثلا درج نمایند که در صورت قرمز شدن مصرف را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید پس صابون هم اگر به مدت طولانی روی پوست صورت نماند ماده sls در صابون تاثیر مخرب نخواهد داشت.

مهمترین تاثیر سدیم لوریل سولفات این است که باعث می‌شود محافظ رطوبتی پوست شکسته شده و علاوه بر این که خود در پوست نفوذ پیدا می‌کند، سبب نفوذ راحت مواد شیمیایی نیز به زیر آن می‌شود. لایه بیرونی پوست را تخریب کرده و این اثرات ممکن است تا ۱۷ روز روی پوست باقی بمانند؛ چون با مواد خطرناک و شیمیایی دیگری ترکیب می گردد و سبب ریزش مو هم می‌شود.

تخریب پروتئین : سدیم لوریل سولفات از طریق تشکیل محلول‌ها در چربی و در آب، بر روی مولکول‌های بدن و پروتئین‌ها تاثیر می‌گذارد و سبب فرو ریختن نیرو‌های مورد نیاز آب‌گریز برای حفظ ساختار پروتئین و مولکول می‌شود.

صابون از شوینده‌های مهم و پررنگ در بهداشت ماست که ماده sls در صابون و در اکثر مواد شوینده هم وجود دارد؛ ماده شیمیایی سدیم لوریل سولفات یا همان sls به دلایلی که در این مطلب مطرح شد، جزئی جدایی ناپذیر در این محصولات است. مگر اینکه از صابون‌های بدونsls و گیاهی استفاده کنید. درواقع تلاش کنید از مصرف صابون‌های حاوی لوریل سولفات سدیم (SLS) پرهیز کنید؛ این ماده ترکیبی‌ست که در بسیاری از مواد شوینده و پاک کننده است و آلودگی ها را از بین می برد. در برخی از صابون های شست و شو بدن، شامپوها و پاک کننده های صورت نیز وجود دارد. از آن‌جا که سورفاکتانت‌ها می توانند بر روی پوست اثر خشک کنندگی داشته باشند، صابون‌های حاوی SLS باعث خشک شدن بیشتر و بیش از حد پوست بویژه در افرادی که پوست خشک دارند خواهد شد.

 اگر کسی نگران عوارض احتمالی سدیم لوریل سولفات است باید از محصولات با برچسب بدون sls استفاده کند. در واقع مشکلاتی مانند ریزش موی سر بعد از استفاده از یک شامپو یا مشکلاتی مثل قرمزی و خشک شدن پوست بعد از حمام به دلیل استفاده از شوینده محصولات دارای sls است و بهتر است که استفاده از آن محصول را قطع کنید.